Οίνος
«Κρασί ωσάν της Νιάουστας, το φέρνουν στο μαντήλι»
Η καλλιέργεια της αμπέλου στην Ελλάδα έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Οι πρόγονοι μας την καλλιέργησαν και παρήγαγαν τον οίνο, τον οποίο κατανάλωναν με μέτρο υμνώντας τον Θεό Διόνυσο. Στα συμπόσια τους μάλιστα δεν έπιναν ποτέ τον οίνο αυτούσιο, αλλά έκαναν ανάμιξη οίνου με νερό. Από αυτή τη διαδικασία προκύπτει και ο όρος κρασί, που στην ουσία είναι το κράμα νερού και οίνου.
Στη Νάουσα η αμπελοκαλλιέργεια έχει εξίσου βαθιές ρίζες. Το χώμα, τα νερά, το κλίμα της αποτέλεσαν πάντα τον ιδανικό συνδυασμό για την καλλιέργεια των πιο ευγενών ποικιλιών αμπελιών. Αυτή η παράδοση της αμπελοκαλλιέργειας στη Νάουσα χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Στη νεότερη ιστορία (1800 - 1900 μ. Χ.) ο οίνος της Νάουσας γίνεται γνωστός ανά τον κόσμο. Χαρακτηριστικά είναι τα γραπτά κείμενα των Pouqueville (1826) και Cousinery (1831), ταξιδευτών που επιβεβαιώνουν την φήμη και την ποιότητα του ναουσαίικου οίνου. Στις αρχές του εικοστού αιώνα ο οίνος της Νάουσας είναι πλέον γνωστός και εξάγεται στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, και φτάνει ως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Η Νάουσα ανακηρύχτηκε, τον Οκτώβριο του 1987 στη Ρώμη, Διεθνής Πόλη Αμπέλου και Οίνου.
Σήμερα το κρασί για το οποίο είναι σήμερα ιδιαίτερα γνωστή η περιοχή είναι το Ονομασίας Προέλευσης Ανώτερης Ποιότητας (Ο.Π.Α.Π.) Νάουσα, το οποίο φτιάχνεται αποκλειστικά από το ξινόμαυρο, ερυθρό σταφύλι με έντονα κόκκινο, μαύρο χρώμα και όξινη γεύση, ακόμη κι όταν ωριμάσει. Στην περιοχή δε δραστηριοποιείται ένα πλήθος οινοπαραγωγών, οι οποίοι δρουν μεμονωμένα είτε σε συνεταιριστικές ομάδες. Από τις τελευταίες διακρίνεται ασφαλώς ο Αγροτικός Αμπελουργικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός ΒΑΕΝΙ, ενώ υπάρχουν και πολλά ιδιωτικά οινοποιεία πολλά εκ των οποίων είναι και επισκέψιμα όπως η Μπουτάρης Οινοποιητική, τα Οινοποιία Δαλαμάρα, το Κτήμα Φουντή, η Αργατία, το Κτήμα Χρυσοχόου κ.α.
Στη Νάουσα η αμπελοκαλλιέργεια έχει εξίσου βαθιές ρίζες. Το χώμα, τα νερά, το κλίμα της αποτέλεσαν πάντα τον ιδανικό συνδυασμό για την καλλιέργεια των πιο ευγενών ποικιλιών αμπελιών. Αυτή η παράδοση της αμπελοκαλλιέργειας στη Νάουσα χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Στη νεότερη ιστορία (1800 - 1900 μ. Χ.) ο οίνος της Νάουσας γίνεται γνωστός ανά τον κόσμο. Χαρακτηριστικά είναι τα γραπτά κείμενα των Pouqueville (1826) και Cousinery (1831), ταξιδευτών που επιβεβαιώνουν την φήμη και την ποιότητα του ναουσαίικου οίνου. Στις αρχές του εικοστού αιώνα ο οίνος της Νάουσας είναι πλέον γνωστός και εξάγεται στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη, και φτάνει ως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Η Νάουσα ανακηρύχτηκε, τον Οκτώβριο του 1987 στη Ρώμη, Διεθνής Πόλη Αμπέλου και Οίνου.
Σήμερα το κρασί για το οποίο είναι σήμερα ιδιαίτερα γνωστή η περιοχή είναι το Ονομασίας Προέλευσης Ανώτερης Ποιότητας (Ο.Π.Α.Π.) Νάουσα, το οποίο φτιάχνεται αποκλειστικά από το ξινόμαυρο, ερυθρό σταφύλι με έντονα κόκκινο, μαύρο χρώμα και όξινη γεύση, ακόμη κι όταν ωριμάσει. Στην περιοχή δε δραστηριοποιείται ένα πλήθος οινοπαραγωγών, οι οποίοι δρουν μεμονωμένα είτε σε συνεταιριστικές ομάδες. Από τις τελευταίες διακρίνεται ασφαλώς ο Αγροτικός Αμπελουργικός Οινοποιητικός Συνεταιρισμός ΒΑΕΝΙ, ενώ υπάρχουν και πολλά ιδιωτικά οινοποιεία πολλά εκ των οποίων είναι και επισκέψιμα όπως η Μπουτάρης Οινοποιητική, τα Οινοποιία Δαλαμάρα, το Κτήμα Φουντή, η Αργατία, το Κτήμα Χρυσοχόου κ.α.